Om iets goed te kunnen begrijpen heb je eerst een stukje theorie nodig. Dit is met autorijden zo, als wel met veel werkzaamheden op werk als dus ook met suïcidale gedachtes. Vandaag besteed ik een stukje aandacht aan de verschillen tussen suïcidale gedachtes en vertel ik voor het eerst iets over mijn eigen ervaringen hiermee. Ik denk dat het belangrijk om op de hoogte te zijn van de verschillende gedachtes om er onderscheid in te maken, plus er zijn al redelijk wat persoonlijke ontboezemingen te vinden in deze blog!

Er zijn een aantal verschillen tussen suïcidale gedachtes waar te nemen. Veel mensen kunnen zich niet voorstellen hoe het is om suïcidale gedachtes te hebben, maar er is ook een grote groep die zich dit wel kan voorstellen en die deze ook wel eens ervaart. Voor de duidelijkheid spreken we over suïcidale gedachtes als het gedachtes betreffen over of aan de dood. Dit kunnen dus ook al gedachtes zijn dat je meer met dood zijn bezig bent, of denkt aan dat je zo oud bent dat je dood gaat. Bijvoorbeeld dat je denkt op je 86e levensjaar dat het wel mooi is geweest of dat je bezig bent met iemand die kanker heeft en die komt te overlijden. Deze gedachtes aan de dood worden ook suïcidale gedachtes genoemd en zijn door de meeste mensen wel te herkennen. Ik denk dat er bij deze gedachtes niet eens sprake hoeft te zijn van psychische problemen, zolang de frequentie en de duur van de gedachtes maar niet te lang aanhouden. Ik zelf heb deze gedachtes denk ik altijd wel gehad. Ik ben ook iemand die totaal niet bang is voor de dood, en vind het eigenlijk eerder vreemd dat mensen deze gedachtes niet hebben.

Naast deze gedachtes kunnen suïcidale gedachtes verergeren. Er kunnen dan gedachtes ontstaan zoals “Was ik maar dood” en “wat zou het fijn zijn als ik er niet meer was” of “Zou ik maar nooit meer wakker worden”. Het zijn tekens van wanhoop en er gewoon liever niet meer zijn, zonder dat hier een actief plan achter zit. Deze gedachtes worden passief suïcidale gedachtes genoemd. Het zijn gedachtes die bijvoorbeeld tot uiting komen als er een ingrijpende gebeurtenis heeft plaats gevonden, als een ontslag, het verlies van je huis of de verbreking van een relatie, of misschien zelfs het verliezen van een dierbare. Deze gedachtes zijn dan vaak beter te begrijpen voor de buitenwereld en kunnen makkelijker verklaard worden. Als deze gedachtes vaker terugkomen en in meerdere opeenvolgende maanden worden gepercipieerd, dan is er duidelijk sprake van psychische problematiek (kan een depressie zijn, maar ook bepaalde persoonlijkheidsstoornissen die hieronder ten grondslag liggen, als een posttraumatische stress stoornis of één van de vele andere vormen van psychische stoornissen dat er bestaat). Het is dan raadzaam om hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij de huisarts. Een goede vertrouwensband met je huisarts is daarom van groot belang. Ik heb deze gedachtes in het verleden ervaren toen ik veel vertraging opliep tijdens mijn studie, toen ik opgroeide vol wanhoop met mijn homoseksualiteit en mijn ouders moeite hadden om dit te accepteren en daarnaast toen mijn eerste echte relatie plots vrij snel uitging. Gedachtes aan de dood waren toen veelvuldig aanwezig.

Deze passieve suïcidale gedachtes kunnen echter ook aanwezig zijn zonder directe aanleiding. Ze zijn vaak een symptoom van een depressie, of dus andere psychische problematiek die hieraan ten grondslag liggen. Mochten er dan dus wederom sprake zijn van “Word ik maar nooit meer wakker”, “Was het maar klaar voor mij” gedachtes, zonder dat hier sprake is van een directe aanleiding dan wordt dit vaak veel minder begrepen door de maatschappij en buitenwereld. Vaak ligt er een grondslag in de jeugd voor zulke gedachtes, maar het kan ook zo zijn dat deze gedachtes spontaan zijn ontstaan. Het kan ook voortbestaan uit het voorbeeld hiervoor. ook al is de situatie verbeterd, de gedachtes blijven dan voortbestaan. Zeker in een situatie waarin er op het oog sprake is van een onbegrijpelijke oorzaak (goede baan, huis, kinderen, stabiele relatie, gelukkige familie, veel vrienden etc.) en deze gedachtes worden gevoeld, dan is de eenzaamheid erg groot en is hulp van groot belang alswel er over kunnen praten. Ga dus niet altijd op zoek naar de oorzaak, maar kijk vooral ook naar oplossingen en wat dan kan helpen. Dit ligt vaak in therapie en ondersteuning van medicatie, maar dit is ook erg individueel afhankelijk. Ik denk zelf eigenlijk dat ik deze gedachtes al wel 10 jaar ervaar, soms in meerdere en soms in mindere mate. Ik zie het tegenwoordig als een onderdeel van mijn leven, zolang ze maar niet omgezet worden in actief suïcidale gedachtes is er eigenlijk voor mij niet veel aan de hand, hoe naar en wanhopig de gedachtes dan ook nog zijn.

De laatste onderscheiden groep betreft dus actief suïcidale gedachtes. Dit betreffen gedachtes met een duidelijk plan. Dit wordt ook gezien als de ergste vorm van suïcidale gedachtes. Dit kan nog variëren van “ik moet te veel pillen innemen” of “Kwam ik maar onder die auto” als het daadwerkelijk bedenken van een plan “Ik fiets vanavond om 2.00 naar dat spoor, ik zorg dat ik niet word gezien en om 2.14 komt die trein langs waar ik voorspring”. Bij de laatste is het nog concreter geworden, maar beide vormen wordt als zeer gevaarlijk gezien en is psychiatrische hulp en medicatie vaak noodzakelijk. Ook zou een opname in deze laatste gevallen tot de mogelijkheden behoren. Dit hangt af van hoeveel contact de behandelaar nog kan maken met de cliënt en hoe acuut de situatie wordt ingeschat en hoe groot de kans wordt ingeschat dat de cliënt overgaat op het daadwerkelijk uitvoeren. Bepaalde indicatoren zoals een naaste die dit ook al eens heeft uitgevoerd, of een heel groot schuldgevoel van de cliënt maken kans op uitvoering ervan groter. Het zwaartepunt van een depressie maken de kans weer kleiner, omdat een cliënt dan vaak de kracht niet meer heeft om het plan uit te voeren. Maar vaak blijft het nog heel moeilijk te voorspellen in hoeverre iemand ook daadwerkelijk overgaat op de uitvoering ervan.

Dit laatste komt vaak ook doordat er onderscheid te maken is in 3 types die deze gedachtes uiten. Allereerst heb je de groep die het doet om aandacht te vragen en te krijgen. Dit kan bijvoorbeeld zijn door borderline persoonlijkheidsstoornis, maar ook andere persoonlijkheidsproblematiek kan hier ten grondslag aan liggen. Voor deze groep is er helaas het minste begrip, maar vaak zijn deze mensen zo wanhopig verlegen om aandacht dat ze deze gedachtes benoemen. Het wordt door sommige gezien als een vorm van manipulatie, maar vaak is de complexiteit van de psyche die hier achter zit zo moeilijk dat je de mensen hierachter dit nauwelijks kwalijk kan nemen. Bovendien zorgt het verwijten maken tegen deze mensen  er alleen maar voor dat de problemen vaak nog alleen maar groter worden. Ik moet zeggen dat ik me hier ergens ook wel eens schuldig aan heb gemaakt, maar dat ik ook wel slachtoffer ben geweest van iemand die dit tegen mij verkondigde en dat ik hier ergens ook heel moeilijk mee om kon gaan.

Daarnaast is er dus de categorie die het uit uit pure wanhoop, hopeloosheid en frustratie of is er dus de categorie die het totaal niet uit, maar dat het op te maken is uit een dagboek, of doordat het in lichaamstaal / in therapie tot uiting komt. Beide groepen zijn gevaarlijk, maar zeker die laatste groep, waarbij het dus ook niet wordt ontdekt tot de afscheidsbrief wordt gevonden is een groep waarbij erg uitgekeken moet worden. Maar nogmaals, of iemand daadwerkelijk overgaat op een poging blijft vaak heel moeilijk te voorspellen. Ik zelf heb me helaas wel begeven in de eerste situatie, en heb tegen de tweede aangehikt, Dit klinkt ergens misschien heel heftig voor jullie, en nu ik het typ vind ik dat zelf ergens ook wel. Maar niet schrikken, ik heb momenteel alleen passief suïcidale gedachtes.

Nou ja dat waren eigenlijk best wat ontboezemingen voor de eerste inhoudelijke blog van deze week. Ik hoop dat het iets meer informatie en inzicht geeft in suïcidale gedachtes. Het is overigens gebaseerd op stukken die ik zelf heb gelezen en over documentaires en films die ik heb gezien en eigen ervaringen. Er is echter geen wetenschappelijke onderbouwing voor dit stuk, het is gebaseerd op mijn eigen percepties en ervaringen, dus er kunnen ook onwaarheden instaan. Voor feiten verwijs ik jullie graag naar psychiatrische wetenschappelijke onderzoeken. Later in deze week kom ik in ieder geval terug op het hoe, wanneer en waarom van mijn gedachtes. Ik hoop in ieder geval dat jullie niet te veel zijn geschrokken van deze eerste kennismaking…