Het is vandaag World Mental Health Day. Het is soms best vermoeiend welke dagen er allemaal niet zijn. Wereld suicide preventiedag, Wereld depressiedag, Wereld autisme dag en nog vele andere dagen. Het lijkt mij allemaal goed dat hier aandacht voor gevraagd wordt, omdat psychische gezondheid nog lang niet altijd vanzelfsprekend is om aandacht aan te besteden. Het thema van de World Mental Health Day dit jaar is Psychische gezondheid op de werkvloer. Ik bespreek daarom vandaag mijn eigen psychische gezondheid in mijn werk en mijn blik op wat de werkgever hierin zou kunnen ondersteunen.

Om heel eerlijk te zijn gaat het momenteel op mijn werk iets minder goed dan ik wil. Het komt misschien deels door de onzekerheid over mijn contract dat afloopt over 2,5 maand. Over dat ik een aantal projecten niet mag/kan doen, omdat ik 2018 niet meer werkzaam ben bij mijn huidige werkgever. Daarnaast doordat bepaalde dingen in werk een beetje spaak lopen of doordat ik afhankelijk ben van wat andere mensen, waardoor ik niet vooruit kan. Of doordat er in mijn huidige projecten nogal veel juridische en financiële onduidelijkheden bestaan, waardoor ik wat stress ervaar. Mijn productiviteit lijdt er een beetje onder. Ik kan mij niet altijd goed zetten om mij volledig op mijn werk te storten. Misschien is het ergens wel goed dat ik een nieuwe werkplek zoek, dat misschien ook wel meer passend is.

Ik ben sinds een aantal jaar heel open op mijn werk over mijn psychische aandoening. Ik merk dat mij dit veel heeft geholpen. Door een mail aan collega’s op het werk, nog een mail,  of na een open afscheid toen ik in een intensieve behandeling ging heb ik veel begrip mogen ervaren. Nu ik alweer ruim 9 maanden terug van deze behandeling, merk ik dat aandacht hiervoor soms naar de achtergrond verdwijnt. Ik heb mijn leidinggevende gevraagd onze overleggen te beginnen met de vraag hoe het met mij ging. De laatste keer ging het alleen alweer automatisch over werk. De vraag hoe het met mij gaat wordt niet meer zo vaak gesteld. Iedereen heeft drukke projecten en het lijkt met mij redelijk goed en stabiel te gaan.

Ik heb veel gehad aan het boek van Marieke Sweens “Werken als een gek”. Waarvan ik ook een kopie heb gegeven aan mijn werkgever. In mijn huidige werk kom ik mijn kwetsbaarheden soms extra tegen, omdat ik mij juist ook inzet om mensen met een psychische kwetsbaarheid naar werk te begeleiden. Ik merk dat het stigma hieromtrent soms nog groot is. Ik probeer hier een steentje aan bij te dragen, maar weet ook dat dit niet ten koste mag gaan van mijn eigen psychische stabiliteit. Ik vind het mooi om te zien dat er bij het UWV nu twee ervaringsdeskundigen werkzaam zijn, waarmee ik ook koffie heb gedronken. Heel fijn om even erkenbaarheid te ervaren, omdat mijn stemming niet altijd te begrijpen is voor de mensen die nooit psychische instabiliteit hebben ervaren.

Ik heb geluk gehad dat ik heb mogen terugkeren op mijn huidige werkplek. Ik zit echter een loonschaal lager dan veel andere collega’s in dezelfde functie. Dit komt omdat er niet meer financiële ruimte was. Ik hoorde echter ook het argument: “Omdat we niet wisten hoe hij terug kwam uit behandeling”. Dit stak wel in mijn stigma, maar ergens is het ook vooraf aan mij gecommuniceerd. Als ik ook zie hoe moeilijk veel andere mensen met psychische problemen aan werk komen, dan mag ik hierover ook niet klagen.

Ik denk alleen dat veel werkgevers nog veel meer kunnen doen aan psychische gezondheid op de werkvloer. Ik denk dat burn-out, depressie en vele andere klachten door werkgevers voorkomen kunnen worden. En dat veel werkgevers ook open zouden moeten kunnen staan voor mensen met psychische klachten. Iedereen heeft een waarde, kwaliteit en kracht. Het zou mooi zijn als werkgevers daar ook meer naar konden handelen. In plaats van dat deze mensen alleen maar bij sociale ondernemingen terecht komen of met Beschut werk/met loondispensatie onder het wettelijk minimum loon, zoals in het nieuwe regeerakkoord staat. Al is dat natuurlijk weer een andere discussie.

Ik heb zelf veel gehad aan de volgende pijlers op mijn werk om psychisch gezond te blijven:

1. Persoonlijke betrokkenheid: Het feit dat er persoonlijke betrokkenheid was vanuit werkgever zorgde voor meer eigenwaarde en hogere productiviteit. Een gemis hieraan zorgde voor een masker en dat ik mijzelf niet goed open kon stellen. Persoonlijke betrokkenheid naar collega’s toe en vanuit collega’s had een positief effect op mijn stemming.
2. Begrenzing: Het begrenzen van mijzelf en NEE durven zeggen heeft mijn psychische gezondheid op het werk verbetert. Dat mijn werkgever dit af en toe voor mij deed was ook erg belangrijk en zorgde ervoor dat ik stabiel kon blijven. Bij het uitblijven hiervan zou ik zeker minder stabiel zijn gebleven.
3. Ruimte: Voldoende ruimte om mijzelf te ontwikkelen, te kunnen zijn wie ik ben en ruimte om mijzelf terug te trekken. Dit laatste is er niet altijd op mijn huidige werkplek, maar was soms wel handig geweest.
4. Gelijkwaardigheid: Mij niet zien als patiënt, maar als werknemer en mens. Ik wil gelijk gezien worden met alle anderen. Het feit dat ik niet in dezelfde loonschaal zit steekt ergens. Natuurlijk mag er gekeken worden naar belang van werkgever en naar mijn productiviteit. Als werknemer ben ik echter gelijkwaardig met alle andere werknemers. Ik kan nog steeds deadlines aan en ik ben in sommige gevallen ook echt bereid tot overwerken.
5. Flexibiliteit: Iemand met een psychische aandoening heeft veel kwaliteiten, maar is niet altijd even stabiel. Iemand met een psychische aandoening kent zichzelf vaak echter door en door en weet wat wanneer goed voor hem is. Indien flexibiliteit kan worden gegeven aan deze werknemers door middel van een thuiswerkdag of dat iemand zich op mindere dagen even kan richten op wat minder stressvolle werkzaamheden, zal zich uiteindelijk meer dan uitbetalen.

Het begint met begrip en acceptatie, maar met bovenstaande pijlers kan een werkgever echt iets doen aan de psychische gezondheid op de werkvloer. Als ik mijzelf daar ook nog wat meer op richt gaat het met mij vast ook goedkomen.